Τι είναι ο αυτισμός;

Ο αυτισμός ή η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού (ASD), αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων που χαρακτηρίζονται από προκλήσεις στις κοινωνικές δεξιότητες, στο λόγο (προφορικό ή και γραπτό), στη μη λεκτική επικοινωνία (π.χ βλεμματική επαφή) και στην παρουσία επαναλαμβανόμενων συμπεριφορών (στερεοτυπίες). Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου Νόσων, ο αυτισμός επηρεάζει περίπου 1 στα 59 παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει ένας αυτισμός, αλλά πολλοί υποτύποι, οι οποίοι επηρεάζονται περισσότερο από ένα συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Επειδή ο αυτισμός είναι μια διαταραχή φάσματος, κάθε άτομο με αυτισμό έχει ένα ξεχωριστό σύνολο από δυνατά σημεία και προκλήσεις. Οι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι με αυτισμό μαθαίνουν, σκέφτονται και επιλύουν προβλήματα μπορούν να κυμαίνονται από υψηλής εξειδίκευσης έως χαμηλής λειτουργικότητας. Μερικοί άνθρωποι με αυτισμό μπορεί να χρειάζονται υποστήριξη στην καθημερινότητά τους, ενώ άλλοι μπορεί να χρειάζονται λιγότερη υποστήριξη, και σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να ζήσουν εντελώς ανεξάρτητοι.

Πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση του αυτισμού, ωστόσο πολλές φορές ο αυτισμός συνοδεύεται από αισθητηριακά ελλείμματα και ιατρικά ζητήματα όπως διαταραχές του γαστρεντερικού, διαταραχές ύπνου, και ζητήματα ψυχικής υγείας όπως άγχος, κατάθλιψη και προβλήματα προσοχής.

Τα κλινικά σημεία του αυτισμού εμφανίζονται συνήθως έως την ηλικία 2 ή 3 ετών. Ορισμένα κλινικά σημεία μπορούν να εμφανιστούν ακόμη νωρίτερα και συχνά μπορούν να διαγνωσθούν ήδη από τους 18 μήνες ζωής, σε συνάρτηση πάντα με την αναπτυξιακή πορεία του παιδιού. Οι έρευνες δείχνουν ότι η πρώιμη παρέμβαση οδηγεί σε θετικά αποτελέσματα αργότερα στη ζωή των ατόμων με αυτισμό.

Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε ως γονέας ή φροντιστής είναι να αναγνωρίστε τα πρώτα σημάδια του αυτισμού και να εξοικειωθείτε με τα τυπικά αναπτυξιακά ορόσημα που πρέπει να φτάσει το παιδί σας.

Ποιά είναι τα σημάδια του αυτισμού;

Ο χρόνος και η σοβαρότητα των πρώτων ενδείξεων του αυτισμού ποικίλλουν σημαντικά. Ορισμένα βρέφη εμφανίζουν κλινικά σημεία στους πρώτους μήνες τους. Σε άλλα, τα συμπτώματα γίνονται προφανή μόλις στην ηλικία των 2 ή 3 ετών. Δεν έχουν όλα τα παιδιά με αυτισμό όλα τα σημάδια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η επαγγελματική αξιολόγηση είναι κρίσιμη.

Οι ακόλουθες “ενδείξεις” αποτελούν μερικά από τα κλινικά σημεία της διαταραχής του φάσματος του αυτισμού:

Έως 6 μήνες

Λίγα ή καθόλου χαμόγελα ή άλλες ζεστές, χαρούμενες εκφράσεις προσώπου.

Περιορισμένη ή καμία επαφή με τα μάτια.

Μέχρι 9 μήνες

Μικρή ή καθόλου ανταλλαγή ήχων, χαμόγελων ή άλλων εκφράσεων του προσώπου.

Μέχρι 12 μήνες

Μικρό ή καθόλου ‘μπαμπάλισμα’.

Μικρές ή καθόλου κινήσεις, όπως να δείχνουν, να ψάχνουν, να εξερευνούν το χώρο.

Μικρή ή καθόλου απάντηση στο πρόσωπο φορντίδας.

Μέχρι 16 μήνες

Πολύ λίγα ή καθόλου λόγια.

Μέχρι 24 μήνες

Πολύ λίγες ή καθόλου ουσιαστικές φράσεις δύο λέξεων (απουσία μίμησης ή επανάληψης)

Σε οποιαδήποτε ηλικία

Απώλεια προηγουμένως αποκτώμενων ομιλιών, μπλοκαρίσματος ή κοινωνικών δεξιοτήτων

Αποφυγή επαφής με τα μάτια

Συνεχής προτίμηση για μοναχικές δραστηριότητες

Δυσκολία στην κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων ανθρώπων

Καθυστέρηση στην ανάπτυξη της ομιλίας

Συνεχής επανάληψη λέξεων ή φράσεων (ηχολαλία)

Χαμηλή ανοχή σε μικρές αλλαγές στη ρουτίνα ή στο περιβάλλον

Περιορισμένα ενδιαφέροντα

Επαναλαμβανόμενες στερεοτυπικές συμπεριφορές (κτυπήματα, φτερουγίσματα χεριών, κ.λπ.)

Ασυνήθιστες και έντονες αντιδράσεις σε ήχους, μυρωδιές, γεύσεις, υφές, φώτα και / ή χρώματα.