Τι σημαίνει οριοθέτηση συμπεριφοράς;

     Για την υγιή ανάπτυξη του παιδιού μας, πέρα από την αγάπη και τη στοργή μας, χρειάζεται να θέσουμε κάποια όρια, κάποιους κανόνες στη συμπεριφορά του. Οι κανόνες αυτοί μπορεί να σχετίζονται με θέματα όπως με τον ύπνο, τη διατροφή, τα παιχνίδια, τις εξόδους, το ντύσιμο, τη μελέτη, τις αγορές, την τηλεόραση, τις σχέσεις με τους άλλους, την αρνητική συμπεριφορά κ.λ.π.

Γιατί χρειάζονται τα όρια;

• Καλλιεργούν το αίσθημα ασφάλειας: Τα παιδιά γνωρίζουν ότι όσα επιτρέπουν οι γονείς τους είναι απολύτως ακίνδυνα για τα ίδια.
• Κάνουν τον κόσμο προβλέψιμο: Όταν οι κανόνες έχουν οριστεί με σαφήνεια, τα παιδιά μπορούν να γνωρίζουν τι συνέπειες θα έχει κάθε ενέργεια τους στον εαυτό τους, στους άλλους, στο περιβάλλον.
• Καλλιεργούν την υπευθυνότητα: Όταν το παιδί γνωρίζει τις συνέπειες της κάθε πράξης του, μαθαίνει να ενεργεί με επίγνωση ότι έχει τη δύναμη να επηρεάσει με διάφορους τρόπους τους ανθρώπους και τον κόσμο γύρω του.
• Καλλιεργούν εμπιστοσύνη προς τους γονείς: Η σωστή θέσπιση σταθερών ορίων κάνει τη γονική συμπεριφορά προβλέψιμη, καθώς επιτρέπει στο παιδί να γνωρίζει πως θα αντιδράσουν οι γονείς σε κάθε δική του ενέργεια.
• Ενθαρρύνουν την ανάπτυξη πρωτοβουλίας: Τα σαφή, σταθερά και ευέλικτα όρια δημιουργούν το κατάλληλο περιβάλλον για την ανάληψη πρωτοβουλιών από τα παιδιά.

• Οδηγούν στην αυτονομία: Το παιδί γίνεται πιο υπεύθυνο και ανεξάρτητο καθώς μαθαίνει ότι η συμπεριφορά του έχει μία συνέπεια στον ίδιο αλλά και στους γύρω του.

• Δημιουργούν την ισορροπία μέσα στην οικογένεια: Συνεισφέρουν στην ομαλή επικοινωνία και την εγκαθίδρυση μίας ουσιαστικής σχέσης μέσα στα μέλη της οικογένειας.

• Καλλιεργούν το αίσθημα της αποδοχής: Αυξάνεται η αυτοεκτίμησή του και αισθάνεται αποδεκτός από την οικογένεια και το περιβάλλον του.

Πότε μπορούμε να βάλουμε όρια;

     Όσο πιο νωρίς, τόσο το καλύτερο! Αν από τη νηπιακή ηλικία το παιδί μας μάθει να ελέγχει τη συμπεριφορά του, να δέχεται κανόνες, να εκφράζει με υγιή τρόπο τα συναισθήματα του και να γίνεται υπεύθυνο, τότε μεγαλώνοντας θα μπορέσει να αποφύγει κινδύνους, να αναπτύξει το δυναμικό του και να είναι ευτυχισμένο.

Πώς επιτυγχάνουμε τα όρια στα παιδιά μας;

Πριν επιχειρήσουμε να θέσουμε όρια στη συμπεριφορά του παιδιού μας χρειάζεται να υιοθετήσουμε ένα νέο ολοκληρωμένο σύστημα διαπαιδαγώγησης του παιδιού μας:

-μια νέα γονική στάση

-ένα νέο τρόπο επικοινωνίας

-ένα νέο τρόπο αντιμετώπισης της αρνητικής συμπεριφοράς.

Χαρακτηριστικά κατάλληλης γονικής συμπεριφοράς;

Μια υπεύθυνη στάση από τον γονιό χαρακτηρίζεται από:
• αποδοχή (αντί της ψυχολογικής απόρριψης του παιδιού μας)
• συνέπεια (αντί της ασυνέπειας των λόγων και των πράξεων στη συμπεριφορά του γονιού)
• όρια συμπεριφοράς (αντί της υποχωρητικότητας ή της αυταρχικότητας του γονιού)
• συναισθηματική αγωγή (αντί της υπερπροστασίας ή της αδιαφορίας του γονιού)

   Σε βασικές γραμμές, ο γονιός που ασκεί συναισθηματική αγωγή αποδέχεται όλα τα συναισθήματα του παιδιού του αλλά όχι όλες τις συμπεριφορές, θέτει όρια στην αρνητική συμπεριφορά του παιδιού και το μαθαίνει πώς να χειρίζεται τα συναισθήματά του και να λύνει συγκρούσεις και προβλήματα.

Πώς θα επικοινωνήσουμε αποτελεσματικά με το παιδί μας;

• Εκπέμπουμε ξεκάθαρο μήνυμα: Προσπαθούμε να υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στα λόγια μας και στη γλώσσα του σώματος μας (ύφος, τόνος, βλέμμα…)
• Αρχή του «Εδώ και Τώρα»: η επικοινωνία πρέπει να είναι παρούσα και συγκεκριμένη, χωρίς αναφορές στο παρελθόν («…και την περασμένη φορά τα ίδια έκανες!»), χωρίς προφητείες για το μέλλον («…ποτέ δεν θα αλλάξεις!») και χωρίς γενικεύσεις (πάντα, ποτέ, όλοι, κανένας…)
• Θετικός τρόπος έκφρασης μηνύματος («Συγκεντρώσου!» και όχι «Μην είσαι αφηρημένος!»
• Ανοιχτές ερωτήσεις και απαντήσεις (τι, πώς…)
• Αποφυγή των αρνητικών ρόλων: δε διατάζουμε, δεν ηθικολογούμε, δεν «τα ξέρουμε όλα», δεν παρακαλούμε, δεν αλλάζουμε θέμα, δε δωροδοκούμε…
• Αντανακλαστική Ακοή («Καθρέφτισμα»): Πριν βιαστούμε να κρίνουμε, να συμβουλέψουμε, να τιμωρήσουμε το παιδί μας, ας μπούμε πρώτα στον κόσμο του και ας του παρέχουμε ένα είδος καθρέφτη, στον οποίο μπορεί να δει τον εαυτό του.

Οριοθέτηση συμπεριφοράς σε μικρότερες ηλικίες με τον πίνακα επιβράβευσης!

• Γράψτε το όνομα του παιδιού σας πάνω αριστέρα.
• Διαλέξτε μαζί με το παιδί σας κάποια από τα αυτοκολλητάκια που θέλετε να τοποθετήσετε στον πίνακα επιβράβευσης.
• Ξεκινήστε αρχικά με 2 ή 3 δραστηριότητες και στη συνέχεια προσθέστε εφόσον έχουν κατανοηθεί και επιτευχθεί οι αρχικοί στόχοι-δραστηριότητες.
• Εάν θέλετε μπορείτε να προσθέσετε κάποια άλλη δραστηριότητα από τις αναφερόμενες.
• Εξηγηγήστε στο παιδί σας τη λειτουργία και τον σκοπό του πίνακα επιβράβευσης.
• Στο τέλος της ημέρας, σε κάθε ολοκλήρωση του στόχου θα βάζετε ένα αυτοκολλητάκι δίπλα από κάθε στόχο-δραστηριότητα του παιδιού. Στο τέλος της εβδομάδας θα γίνει η καταμέτρησή τους. Αν ο συνολικός αριθμός φτάσει στον στόχο που έχετε θέσει από πριν με το παιδί, τότε το παιδί θα λάβει ως επιβράβευση κάτι που του έχετε υποσχεθεί.

Θυμηθείτε:

Τέλειοι γονείς δεν υπάρχουν, όπως δεν υπάρχουν και τέλεια παιδιά…

Για αυτό ΥΠΟΜΟΝΗ, ΕΠΙΜΟΝΗ & ΑΥΤΟΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ.